„Gospođa Ajnštajn”
Snežana Gnjidić, režija: Karin Rosniček
Scena „Raša Plaović”

Priča o liku i delu Mileve Ajnštajn uklapa se u već poznati istorijski model koji možemo prepoznati i kod Kamij Klodel, Zelde Ficdžerald, te mnogih drugih značajnih ženskih figura u istoriji, žena čije delo, bilo da se radi o polju kulture ili nauke, natkriljuje figura priznatog (i poznatog) muža. Tema priznanja rada i istorijske uloge ovakvih žena sa punim pravom dobija sve veće interesovanje u naučnim i u umetničkim radovima, a drama Gospođa Ajnštajn ovo takođe čini i to na zanimljiv način: istraživanjem (i dramskim razmaštavanjem) privatnog, intimnog života bračnog para Ajnštajn, čiji se zajednički napori i sukobi implicitno transponuju na širi društveni kontekst njihovog vremena, i ne samo njihovog.

Tako primećujemo da se socijalna stvarnost kraja devetnaestog, odnosno prve polovine dvadesetog veka, provlači kroz dijaloge Mileve i Alberta, čime nam autorka (uz pomoć očigledno temeljno pripremljene istorijske građe) približava sve one poteškoće sa kojima je jedna naučnica morala da se suoči: od onih formalno-institucionalnih, kao što je nemogućnost redovnog višeg školovanja, do onih oličenih u sveprisutnom stavu šire javnosti koje žene a priori postavlja u poziciju majke.

U Gospođi Ajnštajn (naslovljenoj tako, bez sumnje, u svrhu preispitivanja perspektive koja i danas opstaje, a u kojoj se ova naučnica pre svega u javnom diskursu identifikuje kao funkcija – supruga čuvenog naučnika) ova dvojnost životnih uloga i osobina (naučni rad/majčinstvo, genijalnost/infantilnost) jedna je od glavnih tematskih linija, kroz koje se preispituje položaj žene i muškarca u društvu, priroda ljubavnih odnosa, te njihova neizbežna uzajamna veza.